تعیین قیمت حقیقی آب کشاورزی در تولید چغندر قند و سنجش میزان اثرگذاری آن بر الگوی کشت بهینه در استان آذربایجان غربی

در استان آذربایجان غربی بخش کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و این منطقه بعنوان قطب کشاورزی در کشور شناخته شده و در تامین امنیت غذایی کشور نقش بسزائی دارد. به تبع آن ، حوضه آبریز دریاچه ارومیه از حاصلخیز ترین مناطق این استان بوده و فعالیت عمده مردم در این مناطق کشاورزی است . عمده ترین منبع تامین آب بخش کشاورزی ، آبهای سطحی و آبهای زیرزمینی می باشد. با توجه به بهره برداری های بیش از حد از این منابع و خشکسالی های اخیر میزان افت سالانه سطح آبهای سطحی و زیرزمینی در این مناطق قابل توجه می باشد. از طرفی یکی از عمده ترین و اقتصادی ترین محصول کشت شده در این مناطق ، چغندر قند است که با توجه به نیاز آبی بالای این محصول، مدیریت صحیح آب و قیمت گذاری مناسب برای آب می تواند از بحران و کمیابی آب در این مناطق بکاهد . هدف از این پژوهش این است که با تعیین یک نرخ مناسب آب با استفاده از روش تخمین تابع تولید برای محصول چغندر قند در سه منطقه میاندوآب، نقده و مهاباد واقع در حوضه دریاچه ارومیه و با تعیین الگوی کشت بهینه با استفاده از روش برنامه ریزی خطی در هر یک از مناطق و در کل استان آذربایجان غربی موجبات توسعه پایدار منطقه را فراهم آورد. آمار و اطلاعات این تحقیق با استفاده از تکمیل 126پرسشنامه در سال زراعی 92-91 جمع آوری شد. در منطقه مهاباد قیمت حقیقی آب و کشش نهاده آب به ترتیب، 2703 ریال و 9/1 برآورد گردید. در منطقه میاندوآب قیمت حقیقی آب و کشش نهاده آب به ترتیب، 1414 ریال و 01/1 برآورد گردید. در منطقه نقده قیمت حقیقی آب و کشش نهاده آب به ترتیب، 1946 ریال و39/1 برآورد گردید و در نهایت در استان آذربایجان غربی قیمت حقیقی آب و کشش نهاده آب به ترتیب، 1862 و 33/1 برآورد گردید. در تعیین الگوی کشت قیمت سایه ای آب برای محصول چغندر در منطقه مهاباد، میاندوآب، نقده و استان آذربایجان غربی به ترتیب، 1240 ریال، 1134 ریال، 833 ریال و 1575 ریال بدست آمد و بر این اساس الویت کشت محصولات استراتژیک در کل منطقه تحقیق به ترتیب، چغندر، گندم، ذرت علوفه ای و جو پیشنهاد گردید.